Το ζήτημα του ανοίγματος των συνόρων

Του Δρ Χρήστου ΦΙΦΗ Drymon9@gmail.com ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ Ιούνιος 2021 Η κύβέρνηση του Σκοτ Μόρισον με την κατάθεση του πρόσφατου προϋπολογισμού φαίνεται να προσανατολίζεται προς μια μακροχρόνια παράταση της κατάστασης κλειστών συνόρων προς τις άλλες χώρες του κόσμου. Η παρούσα κατάσταση των κλειστών συνόρων προτείνεται να συνε-χιστεί, τουλάχιστον, μέχρι τα μέσα του 2022. Το σκεπτικό της πολιτικής αυτής είναι ότι με αυτόν τον τρόπο προστατεύονται οι πολίτες της Αυστραλίας από το ενδεχόμενο ενός νέου κύματος εξάπλωσης του Κόβιντ-19. Το καθεστώς των κλειστών συνόρων σημαίνει ότι δεν θα υπάρχει κίνηση ανθρώπων, εκτός από ορισμένες εξαιρέσεις, από την Αυστραλία προς το εξωτερικό και από χώρες του εξωτερικού προς την Αυστραλία. Δεν θα υπάρχουν αναχωρήσεις, ούτε αφίξεις. Ο προϋπολογισμός είναι βραχυπρόθεσμα προσανατολισμένος με το μάτι στις προσεχείς εκλογές που μπορεί να γίνουν οποιαδήποτε Σάββατο μεταξύ του Αυγούστου του 2021 και Απριλίου του 2022. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία των Αυστραλών δεν επιθυμεί το γρήγορο άνοιγμα των συνόρων και ο πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον που το πρώτιστο μέλημά του είναι η επανεκλογή του Συνασπισμού, δέχεται το καθεστώς των κλειστών συνόρων να συνεχιστεί για μακρότερο διάστημα. Η πολιτική των κλειστών συνόρων, όμως, προβλέπεται να έχει μακροχρόνιες συνέπειες για την οικονομική ανάρρωση και ανάπτυξη της χώρας. Ο περιορισμός των διεθνών μετακινήσεων προς την Αυστραλία σημαίνει παντελή κατάργηση της μετανάστευσης και το 2021 αναμένεται να είναι η πρώτη χρονιά μετά το 1916 -για περισσότερο από 100 χρόνια-, που θα σημειώσει αρνητικό αριθμό άφιξης νέων μεταναστών, δηλαδή μικρότερο αριθμό αφικνουμένων μεταναστών από εκείνους που εγκαταλείπουν τη χώρα. Αυτό σημαίνει εμφάνιση πιεστικών ελλείψεων εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού σε πολλούς τομείς της Αυστραλιανής οικονομίας, ιδιαίτερα στην εξόρυξη ορυκτών και σιδερομεταλλευμάτων. Η βιομηχανία σιδερομεταλλευμάτων της βορειοδυτικής Αυστραλίας, αυτή τη στιγμή, λόγω της ανάκαμψης της Κινεζικής οικονομίας, της αύξησης της ζήτησής τους και της αύξησης της διεθνούς τιμής τους, με $230 αμερικανικά δολάρια τον τόνο, βρίσκεται σε περίοδο ακμής. Τα σιδερομεταλλεύματα αποτελούν σήμερα το πρώτο εξαγώγιμο προϊόν της Αυστραλίας. Η εξαγωγή του μεταλλεύματος αυτού διέσωσε το ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών της Αυστραλίας και την κατέστησε δυνατή να λάβει τα απαραίτητα οικονομικά μέτρα κατά τη διάρκεια της διεθνούς επιδημίας του Κόβιντ-19 το 2020-2021. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν κενά στις ζητήσεις εξειδικευμένου προσωπικού στον τομέα σιδερομεταλλευμάτων στη βορειοδυτική Αυστραλία. Ο περιορισμός μετανάστευσης εξειδικευμένου προσωπικού σημαίνει ότι η βιομηχανία αυτή θα αντιμετωπίσει ελλείψεις και πιθανόν καταστάσεις αναποτελεσματικότητας. ΄Ενας άλλος τομέας που επηρεάζεται άμεσα από τις απαγορεύσεις εισόδου μεταναστών είναι η αγροτική παραγωγή. Οι αυστραλοί φαρμαδόροι εξαρτώνται από τους ξένους εποχιακούς εργάτες και φοιτητές που έρχονται στην Αυστραλία και δέχονται να εργαστούν στη συγκομοιδή φρούτων και να κάνουν εργασίες που οι αυστραλοί εργαζόμενοι δεν είναι πρόθυμοι να κάνουν, ιδιαίτερα με τις ισχύουσες συνθήκες και πληρωμές. Η έλλειψη των εποχιακών αυτών εργατικών χεριών θα σημάνει λιγότερα και ακριβότερα φρούτα και αγροτικά προϊόντα για το αυστραλιανό καταναλωτικό κοινό και πιθανόν και τις εξαγωγές της Αυστραλίας. Οι απαγορεύσεις ταξιδιών και μετανάστευσης επηρεάζουν επίσης τον νοσηλευτικό τομέα με ελλείψεις νοσηλευτικού προσωπικού, τον τουρισμό και την εκπαίδευση. Οι επισκέψεις τουριστών έχουν σταματήσει και η τουριστική βιομηχανία της χώρας και οι αυστραλιανές αερογραμμές που εξαρτώνται από εξωτερικούς τουρίστες κινδυνεύουν να καταρεύσουν. Τα αυστραλιανά πανεπιστήμια έχουν παραμεληθεί από τους προϋπολογισμούς της Ομοσπονδιακής κυβέρνησης, αντιμετωπίζουν πρωτοφανή κρίση και προβαίνουν σε συχνές απολύσεις προσωπικού. Οι ξένοι φοιτητές αποτελούσαν τα τελευταία 20 χρόνια αίμα ζωής για τα αυστραλιανά πανεπιστήμια και για την αυστραλιανή οικονομία μια από τις κυριότερες πηγές εσόδων και εξωτερικού συναλλάγματος. Η έλλειψη αυτού του εξωτερικού συναλλάγματος και εσόδων κινδυνεύει να οδηγήσει τα πανεπιστήμια σε ασφυξία και να περιορίζει τις δυνατότητες της Αυστραλιανής οικονομίας. ΄Ηδη η κυβέρνηση σχεδιάζει να επιτρέψει την είσοδο φοιτητικών ομάδων από το τέλος του 2021. Οι περιορισμοί της μετανάστευσης θα έχουν τις συνέπειές τους και στις προοπτικές του Αυστριανού πληθυσμού. Ο αυστραλιανός πληθυσμός αναμένεται στο τέλος του 2022 να είναι 25.880.000 αντί των 26.890. 000 που προβλεπόταν προηγουμένως. Η παραμέληση του τουρισμού, των πανεπιστημίων και της εισαγωγής εξειδικευμένου προσωπικού θα έχει επιπτώσεις στη γρήγορη και εξισορροπημένη ανάπτυξη της Αυστραλιανής οικονομίας. Η ανάπτυξη στην Κίνα για φέτος προβλέπεται να φτάσει στα 8.5%, στην Αμερική 6.5% και στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση 6.5% μετά τη μείωση του 6.5% της περασμένης χρονιάς. Χωρίς την ανάπτυξη του τομέα του Αυστραλιανού τουρισμού δεν θα υπάρχει ισόρροπη ανάπτυξη. Η πανδημία του Κόβιντ-19 δεν πρόκειται να εξαφονιστεί από τη γη για μερικά χρόνια ακόμη αλλά οι χώρες θα πρέπει να μάθουν να ζουν μαζί του με τη λήψη των απαραίτητων μέτρων. Οι χώρες της Ευρώπης, που το γνωρίζουν αυτό, ανοίγουν τα σύνορά τους για να βελτιώσουν τις οικονομίες τους. Το ίδιο, με διάφορα κριτήρια θα έπρεπε να κάνει και η Αυστραλία. Ποια μπορεί να είναι αυτά τα κριτήρια; Ο ευρύς εμβολιασμός του Αυστραλιανού πληθυσμού και ένα σωστό σύστημα καραντίνας. Η κυβέρνηση Μόρισον έχει αποτύχει και στους δυο αυτούς τομείς. Ενώ αρχικά διεκήρυττε ότι μέχρι το Μάρτη θα είχαν εμβολιαστεί 4 εκατομμύρια του πληθυσμού, μέχρι σήμερα οι εμβολιασμοί κινούνται με βήματα χελώνας και αποκλείεται με αυτούς τους ρυθμούς να εμβολιαστεί ένα μεγάλο μέρος από το σχεδιαζόμενο ποσοστό του πληθυσμού μέχρι το 2022. Αν και η Ομοσποσπονδιακή κυβέρνηση υποχρεώνεται από το σύνταγμα να δημιουργήσει υπηρεσίες καραντίνας αφέθηκε στις πολιτειακές κυβερνήσεις να κάνουν κάτι τέτοιο σε ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, με δυσμενή αποτελέσματα, ενώ χιλιάδες Αυστραλοί έχουν αποκλειστεί στο εξωτερικό. Πολύς κόσμος θέλει να ταξιδέψει στο εξωτερικό για οικογενειακούς, επαγγελματικούς και τουριστικούς λόγους και εφόσον οι άνθρωποι εκπληρούν το κριτήριο του εμβολιασμού η κυβέρνηση δεν θα πρέπει να τους κρατάει αποκλεισμένους στην Αυστραλία. Μέχρι σήμερα, τα σύνορα της Αυστραλίας έχουν ανοίξει για τη Νέα Ζηλανδία. Το πρόγραμμα αυτό θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλες χώρες που τηρούν τα κριτήρια της Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας, δηλαδή εμβολιασμούς και εγκαταστάσεις καραντίνας. Η κυβέρνηση, όμως, απλώς ακολουθεί τις δημοσκοπήσεις, στερείται ενός σχεδίου και διστάζει να αναλάβει ευθύνες και να δείξει ηγεσία. Μέχρι σήμερα, στερείται ενός φιλόδοξου προγράμματος και καθαρά κινείται από βραχθπρόθεσμους πολιτικούς στόχους. (Ο Δρ Χρήστος Ν. Φίφης είναι επίτιμος ερευνητής στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου La Trobe).

Παροικιακό Βήμα Adelaide, South Australia